Oswald Mosley Kimdir?
Ocak 31, 2020
Merhabalar bu yazımda son dönemlerde izlediğim en iyi dizilerden olan Peaky Blinders’ta da yer alan Oswald Mosley karakterinden bahsedeceğim. İyi okumalar...
Öncelikle size bir İngiliz yapımı olan Peaky Blinders’ten bahsetmek istiyorum. 2013 yılında yayın hayatına başlayan İngiliz drama dizisi, Birinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan bir çeteyi konu alıyor. Başrolünde Cillian Murphy’nin (Thomas Shelby) yer aldığı dizi oldukça derin bir oyuncu kadrosuna sahip. Tom Hardy, Sam Neill gibi önemli aktörler de bu dizide görev alıyor. Spoiler vermeden dizinin konusundan bahsedecek olursak dizi; Birinci Dünya Savaşı sonrası İngiltere’nin Brimingham şehrinde yaşayan ve geçimini bahisle sağlayan Shelby ailesinin kurduğu Peaky Blinders adlı suç çetesini konu alıyor. Dizinin ilk dört sezonu İngiliz BBC Two kanalında yayınlandı. İngiltere’nin Black Country bölgesine ait aksanın kullanıldığı dizi kısa sürede dünyaya yayıldı. Peaky Blinders’in reyting rekorları kırdığını duyan Amerikan dizi-film yapım ve dağıtım şirketi Netflix, Peaky Blinders’i satın aldığını duyurdu.
Beşinci sezonla beraber baş karakterimiz Thomas Shelby, bahis ve ihracat işlerinden sıkılarak siyasete atılmaya karar verdi. İşçi Partisi’nden (Labour Party) seçimlere giren Shelby büyük bir oy farkıyla seçilerek Brimingham bölgesi milletvekili oldu. Thomas Shelby’nin meclise girmesiyle beşinci sezonun kötü karakteri Oswald Mosley(Sam Claflin) diziye dahil oldu. Açlık Oyunları ve Karayip Korsanları’ndan tanıdığımız Sam Claflin’in canlandırdığı karakter uç fikirleriyle 1930 İngiltere’sini anlamamıza yardımcı oluyor. Baş karakterimiz Thomas Shelby’nin “Bu zamana kadar birçok kötü adamla karşılaştık. Ama bu adam bir şeytan.” repliğiyle tanıttığı Oswald Mosley kimdir?
OSWALD MOSLEY KİMDİR?
Oswald Mosley, 16 Kasım 1896’da İngiltere’nin Westminster* bölgesinde dünyaya geldi. Köklü bir ailede doğan Mosley, ailesinin dağılmasının ardından annesi ve büyükbabasıyla Winchester şehrine yerleşti. West Downs Okulu ve Winchester Koleji’nde eğitim hayatına başladı. Bu okul günlerinde eskrimle* de uğraşan Mosley, eskrimde birçok başarıya imza attı ve spora olan ilgisi hayatı boyunca sürdü. Winchester Koleji’nin ardından asker olma hevesiyle Sandhurst Kraliyet Askeri Koleji’ne başladı. Ancak isyancı eylemlerinden dolayı okuldan atıldı. Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla Fransa Cephesi’nde süvari olarak görev aldı. Cephede yaralanan Mosley, savaşın kalanını Dışişleri Bakanlığı’nda masa işlerinde çalışarak geçirdi. Birinci Dünya Savaşı’nda Batı Cephesi ve Loos Savaşı’nda gösterdiği başarılı mücadele nedeniyle kraliyet tarafından Zafer Madalyası, Yıldız Madalyası ve İngiliz Savaş Madalyası ile ödüllendirildi.
Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle siyasete girmeye karar verdi. Mosley’in siyasi hayatına bir bütün olarak baktığımızda çok da tutarlı bir siyasi hayatı olmadığını söyleyebiliriz. 1918 Genel Seçimleri’ne sağ parti olan Muhafazakar Parti’den girdi. Karşısında çok güçlü bir muhalefet olmayan Mosley, yirmi bir yaşında seçimi kazanarak Avam Kamarası’nın* en genç üyesi oldu. Avam Kamarası’nda yaptığı etkili konuşmalarla ün kazandı. O zamanlar iktidarda olan ve kendisinin de üyesi olduğu Muhafazakar Parti’nin İrlanda üzerinde izlediği politikayı Avam Kamarası’nda sıkça eleştirdi. Hatta bu politika yüzünden Muhafazakar Parti’den istifa ederek bağımsız vekil oldu. O dönem muhalefet partisi olan sol görüşlü Bağımsız İşçi Partisi’yle (ILP) düşünceleri kesişince bir sonraki seçime İşçi Partisi’nden katılmaya karar verdi. Bir önceki seçim bölgesi olan Harrow’da İşçi Partisi’nden vekil seçilemeyeceğini düşünerek Brimingham bölgesinden seçime girdi. Ancak yine de seçimi kaybetti. 1926 Genel Seçimleri’ne yine İşçi Partisi’yle hazırlanan Mosley, seçimi kazandı ve parlamentoya geri döndü. 1929 Genel Seçimleri’nde İşçi Partisi’nin iktidara gelmesiyle Lanchester Dukalığı’na* atandı ve işsizliği çözme görevi verildi. İşsizlik sorununu çözmek için geliştirdiği model İşçi Partisi tarafından desteklenmeyince İşçi Partisi’nden ayrıldı.
İşçi Partisi’nden istifasını vererek ayrılan Mosley 1931 yılında yeni bir parti kurdu. O dönem Almanya’da Adolf Hitler’in çalışmalarını inceleyen Mosley, nasyonal sosyalizm düşüncesine ilgi duydu. Yeni Parti konusuna bir virgül koyup size nasyonal sosyalizmden bahsetmek istiyorum.
Nasyonal sosyalizm İtalyan lider Mussolini tarafından kurulan faşizm* görüşünden etkilenilerek Adolf Hitler tarafından kurulmuş siyasi bir ideolojidir. Sosyalizmle pek de bir alakası olmayan bu görüş sosyalizmle milliyetçiliği birleştirmeyi amaçlayan aşırı sağ bir düşüncedir. Faşist, ırkçı, anti-Marksist bir görüştür.
Konumuza geri dönecek olursak -yazının başında da belirttiğim gibi- Mosley'in tutarlı bir siyasi hayatı olduğunu söylemek doğru olmaz. Sağ görüşe bağlı Muhafazakar Parti’yle başlayan siyasi hayatı, sol görüşlü İşçi Parti’siyle devam etti ve son olarak aşırı sağ görüşlü bir parti kurdu. Kurduğu yeni partinin ismini Britanya Faşistler Birliği (BUF) olarak belirledi. İşçi ve muhafazakarların desteğini alan parti kısa sürede tüm adaya ün saldı. Ancak faşist ve ırkçı politikası nedeniyle halktan aldığı desteği kaybetti. 1931 Genel Seçimi’nde yeterli oy alamayan parti parlamentoya vekil gönderemedi. 1940’ta Winston Churchill’in başbakan olmasından sonra parti, faşist eylemler nedeniyle siyasetten men cezası aldı ve Oswald Mosley tutuklandı. 1943 yılında İçişleri Bakanı Herbert Morrison’un emriyle Mosley serbest bırakıldı.
İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesiyle tekrardan siyasete girmeyi planladı. Avrupa Ulusal Partisi (NPE) adında bir parti kurarak siyasete geri döndü. Ancak halktan desteğini alamayınca Fransa’ya gitti. Oswald Mosley, 3 Aralık 1980 tarihinde Fransa’da öldü. Cesedi yakıldı ve külleri Orsay’daki bir gölete atıldı.
Bu hafta uzun zamandır izlediğim en etkileyici dizilerden olan Peaky Blinders’ın beşinci sezonundaki kötü karakter Oswald Mosley’in hayatından bahsettim. Tüm dünyanın faşist, ırkçı düşüncelerden arınması dileğiyle...Mutlu haftalar...
Bu yazıyı sevdiklerinizle paylaşarak bana destek olabilir, bu yazı hakkında fikir ve sorularınızı aşağıda yorum kısmında belirtebilirsiniz...
Taha KÖKSAL
SÖZLÜK
Westminster: Londra’nın en hareketli bölgelerinden biridir. Buckingham Sarayı, Big Ben gibi yapıların da bulunduğu bölgedir.
eskrim: 16.yüzyılda İspanya’da ortaya çıkmış kılıçla yapılan spor.
Avam Kamarası: İngiltere’de milletvekillerinin bulunduğu meclis.
dükalık: Monarşi ile yönetilen ülkelerde kral, kraliçe ve prensten sonra gelen soyluluk unvanı.
faşizm: Benito Mussolini tarafından oluşturulmuş otoriter devlet üzerine kurulu milliyetçi ideoloji.
KAYNAKÇA:
0 yorum